આમલકી એકાદશી ક્યારે છે? જાણો શુભ મુહૂર્ત, કથા અને મહત્વ…

હિન્દુ પંચાગ મુજબ, ફાગણ મહિનાના કૃષ્ણ શુક્લ પક્ષપર આમલકી એકાદશી આવે છે. આ વ્રત દર વર્ષે ફેબ્રુઆરી અથવા માર્ચ મહિનામાં ઉજવવામાં આવે છે. આ વખતે આમલકી એકાદશી 25 માર્ચે છે. આ એકાદશીને આમલા એકાદશી અને આમલક્ય એકાદશી તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે. આમલકી એકાદશીના દિવસે ભગવાન વિષ્ણુની પૂજા-અર્ચના કરવામાં આવે છે

એકાદશીના દિવસે આમળાની પૂજા કરવામાં આવે છે.

આ દિવસે ભગવાન વિષ્ણુની સાથે આમળાના વૃક્ષની પૂજા કરવામાં આવે છે. પીપલ અને ભારતીય આમળાના ઝાડ હિન્દુ ધર્મમાં દેવની સમાન માનવામાં આવે છે. એવું માનવામાં આવે છે કે જ્યારે ભગવાન શ્રી હરિ વિષ્ણુએ બ્રહ્માંડની રચના માટે બ્રહ્માજીને જન્મ આપ્યો હતો, તે જ સમયે ભગવાન વિષ્ણુએ પણ આમળાના ઝાડને જન્મ આપ્યો હતો. તેથી જ આમળાના વૃક્ષની પૂજા કરવામાં આવે છે. આમળાના ઝાડના દરેક ભાગમાં ભગવાનનો વાસ માનવામાં આવે છે.

આમલકી એકાદશીનું મહત્વ

એકાદશીના દિવસે આમળાના ઝાડ નીચે બેસીને ભગવાન વિષ્ણુની પૂજા કરવી જોઈએ. એવું માનવામાં આવે છે કે, આ વ્રત રાખવાથી સો ગાયોનું દાન કરવા જેટલું ફળ મળે છે. પદ્મપુરાણ અનુસાર, આમળાનું વૃક્ષ ભગવાન વિષ્ણુને અત્યંત પ્રિય હોય છે.

આમલકી એકાદશી શુભ સમય-
પરાણા મુહૂર્તા – 26 માર્ચ 06:18:53 થી 08:46:12 સુધી.
અવધિ – 2 કલાક 27 મિનિટ

આમલકી એકાદશી ઉપવાસ કથા-
પ્રાચીન સમયમાં, ચિત્રસેન નામનો રાજા શાસન કરતો હતો. તેમના રાજ્યમાં એકાદશી વ્રતનું ખૂબ મહત્વ હતું અને બધા લોકો એકાદશીના વ્રતનું પાલન કરતા હતા. તે જ સમયે, રાજાને અમલકી એકાદશી માટે ખૂબ આદર હતો.

એક દિવસ રાજા શિકાર કરતી વખતે જંગલમાં બહાર ગયો. પછી કેટલાક જંગલી અને પર્વત ડાકુઓએ રાજાને ઘેરી લીધો. ત્યારબાદ ડાકુઓએ રાજા પર શસ્ત્રોથી હુમલો કર્યો. જો કે, ભગવાનની કૃપાથી રાજાને જે હથિયારથી હુમલો કરાયો તો તેના બદલે તેમના પર ફૂલની વર્ષા થઈ.

મોટી સંખ્યામાં ડાકુઓ કરેવા વાર કારણે રાજા જમીન પર પડ્યો. પછી રાજાના શરીરમાંથી એક દૈવી શક્તિ દેખાઈ અને તે બધા રાક્ષસોનો વધ કરીને અદૃશ્ય થઈ ગઈ. જ્યારે રાજા ભાનમાં આવ્યો, ત્યારે તેણે બધા રાક્ષસોને મરેલા જોયા. આ જોઈને રાજાને આશ્ચર્ય થયું કે આ ડાકુઓને કોણે માર્યા? આ ઘટનાથી વાતો વહેતી થઈ કે, આમલકી એકાદશીના ઉપવાસની અસરથી આ રાક્ષસોથી તેમની રક્ષા થઈ હતી.. રાજાના શરીરમાંથી નીકળેલી આમલકી એકાદશીની વૈષ્ણવી શક્તિએ તેમને મારી નાખ્યા છે. તેમની હત્યા કર્યા પછી, તે ફરીથી તમારા શરીરમાં ત્યાં દાખલ થઈ. આ સાંભળીને રાજા ખુશ થયા અને પાછા ફર્યા અને રાજ્યના દરેકને એકાદશીનું મહત્વ સમજાવ્યું.

આમલકી એકાદશી વ્રતની પૂજાવિધી

સવારે ઉઠીને ભગવાન વિષ્ણુનું ધ્યાન કરી વ્રત કરવાનો સંકલ્પ કરો. ત્યારબાદ ભગવાન વિષ્ણુની પૂજા કરો. ઘીનો દીવો પ્રગટાવીને ભગવાન વિષ્ણુના સહસ્ત્રનામનું પાઠ કરો.પૂજા બાદ આમળાના વૃક્ષ નીચે નવરત્ન યુક્ત કલશ સ્થાપિત કરવું જોઈે. જો આમળનું વૃક્ષ ઉપલબ્ધ નથી તો તમે ભગવાન વિષ્ણુને આમળા અર્પણ કરો. આમળાના વૃક્ષને ધૂપ-દીપ,ચંદન,રોલી, પુષ્પ,અક્ષત આદી વસ્તુઓથી પૂજન કરીને તેની નીચે જરૂરિયાતમંદ લોકોને બ્રાહ્મણને ભોજન કરવો. આગલા દિવસે દ્વાદશીએ સ્નાન કરો. ભગવાન વિષ્ણુની પૂજા કર્યા બાદ જરૂરિયાતમંદ વ્યક્તિ અથવા બ્રાહ્મણને કળશ, વસ્ત્ર, અથવા આમળાનું દાન કરવું જોઈએ. ત્યારબાદ ભોજન ગ્રહણ કરીને ઉપવાસ તોડવો જોઈએ.