ગરમીની ઋતુ આવી ગઈ છે. ખાસ કરીને બપોરે ગરમી લાગે છે. જેમ-જેમ ગરમી વધતી જાય છે, તેમ-તેમ ઠંડી વસ્તુ ખાવા-પીવાની ઈચ્છા થાય છે. ઠંડીમાં કુલ્ફી ખાવાનો શોખ તો બધાને હોય છે. બજારથી લઈને શેરીઓમાં પણ કુલ્ફી વેચનારા લોકો આવતાં જોવા મળે છે. સોસાયટીમાં ઘંટડી વાગતાં જ લોકો સમજી જાય છે કે, કુલ્ફીવાળો આવી ગયો છે.
કુલ્ફીવાળા એક લારી લઈને આવે છે. તેમાં તે બરફની અંદર પોતાની કુલ્ફી મુકે છે. નવાઈની વાત એ છે કે, ગરમીમાં પણ કુલ્ફી ઓગળતી નથી. આ પાછળ કારણ એ છે કે, કુલ્ફીને બરફના બૉક્સમાં મૂકવામાં આવે છે. જો કે, એક પ્રશ્ન એ પણ છે કે, બરફ પણ ઓગળી જવો જોઈએ. પરંતુ તેવું થતું નથી. કારણ કે, તે બરફમાં મીઠું ભેળવે છે.
હવે તમારામાંથી ઘણાં લોકોને પ્રશ્ન થતો હશે કે, બરફ અને મીઠા વચ્ચે શું સંબંધ છે.? તો ચલો જાણીએ.. બરફ અને મીઠાનો કોન્સેપ્ટ સમજવા માટે પહેલા તમારે હિમાંક કથનાંક અને હિમાંકમાં અવનમન સમજવું મળશે. તમારામાંથી ઘણા લોકોએ સ્કૂલમાં વિજ્ઞાનમાં વાચ્યું હશે કે, જો કોઈ ભૂલી ગયા હોય તો અમે તમને આજે કરાવીએ..
ઠંડું તાપમાન એ છે જ્યાં પ્રવાહી પદાર્થ નક્કર સ્થિતિમાં બદલાય છે. ઉદાહરણ તરીકે, પાણીનો ઠંડક 0 ડિગ્રી સેન્ટીગ્રેડ છે. આ તાપમાનમાં પાણી બરફ બની જાય છે. ઉકળતા બિંદુએ તાપમાન છે જ્યાં પ્રવાહી ઉકળે છે. ઉદાહરણ તરીકે, પાણીનો ઉકળતા બિંદુ 100 ડિગ્રી સેન્ટીગ્રેડ છે. આ તાપમાને તે ઉકળવા લાગે છે.
ઠંડું બિંદુમાં ઠંડકનો અર્થ એ છે કે જ્યારે બિન-અસ્થિર પદાર્થ (જે બાષ્પીભવન કરી શકતો નથી, નોનવોલેટાઇલ) પદાર્થમાં ઉમેરવામાં આવે છે, ત્યારે તે પદાર્થનું બાષ્પનું દબાણ ઘટે છે. આ સાથે, ઠંડું પણ ઓછું છે. તે જ સમયે, ઉષ્ણ બિંદુ વધે છે.
હવે, તેને સરળ શબ્દોમાં સમજાવવા માટે, બરફમાં મીઠું ઉમેરવાથી તેના ઉકળતા બિંદુમાં વધારો થાય છે, જેના કારણે તે ઝડપથી ઓગળતું નથી. એટલે જ્યારે કુલ્ફીવાળા મીઠાને બરફમાં ભેળવે છે ત્યારે તેને ડબલ લાભ થાય છે.
