માઘ સ્નાન પોષ માસની પૂનમથી શુભારંભ થઈને માઘની પૂજન સુધી હોય છે. એટલે પોષ શુક્લ પુર્ણિમા માઘ સ્નાની આરંભિક તિથિ છે. પૂરા માઘ પ્રયાગમાં કલ્પવાસ કરીને ત્રિવેશ સ્નાન કરવાનો અંતિમ દિવસ ”માઘ પૂર્ણિમા” જ છે. માઘ પૂર્ણિમાનું ધાર્મિક દ્રષ્ટિથી વિશેષ મહત્વ છે. સ્નાન પર્વોનું આ અંતિમ પ્રતીક છે.
માઘ માસમાં સ્નાન પછી સૂર્યદેવને અર્ધ્ય આપતા સમય મંત્રનું ઉચ્ચારણ પણ અત્યંત લાભદાયી માનવામાં આવે છે. અર્ધ્ય આપતા સમયનો મંત્ર: ‘
જ્યોતિ ધામ સવિતા પ્રબલ, તુમરે તેજ પ્રતાપ !
છાર-છાર છે જળ બહૈ, જનમ-જનમ ગમ પાપ !! ”
વાસ્તવમાં ચંદ્રમાના પૂર્ણ રૂપમાં આવનારી તિથિને જ પૂનમ કહેવાય છે. આ તિથિ દરેક માસમાં આવે છે. એવામાં આ વખતે માઘ માસની પૂર્ણિમા તિથિ 27 ફેબ્રુઆરી 2021ના રોજ શનિવારે આવી રહી છે. હિન્દુ ધર્મમાં માઘ માસની પૂર્ણિમા તિથિનું વિશેષ મહત્વ માનવામાં આવે છે. પૌરાણિક માન્યતાઓ અનુસાર, આ દિવસ દાન અને સ્નાન કરવાથી બત્રીસ ગણુ ફળ મળે છે, આ માટે તેમને બત્રીસી પૂર્ણિમા પણ કહેવામાં આવે છે. પૂર્ણિમા તિથિ ભગવાન વિષ્ણુ અને ચંદ્રદેવને સમર્પિત કરવામાં આવે છે. આ તિથિ અત્યંત શુભ માનવામાં આવે છે. માઘ પૂર્ણિમાને માઘી પૂર્ણિમાના નામથી પણ ઓળખવામાં આવે છે. દર માસની શુક્લ પક્ષની અંતિમ તિથિએ પૂર્ણિમા આવે છે અને નવા મહિનાની શરૂઆત થાય છે.
માઘ પૂર્ણિમા શુભ મુહૂર્ત
માઘ પૂર્ણિમા શનિવાર, ફેબ્રુઆરી 27, 2021એ
પૂર્ણિમા તિથિ પ્રારંભ- ફેબ્રુઆરી 26, 2021એ 03:49 PM વાગ્યાથી
પૂર્ણિમા તિથિ સમાપ્ત-ફેબ્રુઆરી 27, 2021એ 01:46 PM વાગ્યા સુધી
આ પર્વમાં યજ્ઞ, તપ અને દાનનું વિશેષ મહત્વ છે. આ દિવસ સ્નાન કરીને ભગવાન વિષ્ણુનું પૂજન, પિતૃ શ્રાદ્ધ અને ભીખારીઓને દાન કરવાનું વિશેષ ફળ છે. નિર્ધનોને ભોજન, વસ્ત્ર, તલ, ધાબળા, ગોળ, કપાસ, ઘી, લાડુ, ફળ, અન્ન, વગેરે દાન કરવું જોઈએ. બ્રાહ્મણોને ભોજન કરાવવાની મહાનતા વ્રત કરવાથી જ થાય છે.
માનવામાં આવે છે કે આ દિવસ ગંગા સ્નાન કરવાથી મનુષ્યની ભવબાધાઓ નષ્ટ થાય છે. માઘ માસમાં દરરોજ વહેલી સવારે એટલે બ્રહ્મ મુહૂર્ત સૂર્યોદયથી પહેલા કોઈ પવિત્ર નદી, તળાવ, કુવાના શુદ્ધ જળથી સ્નાન કરીને ભગવાન મધુસૂદની પૂજા કરવી જોઈએ. માઘ માસમાં ભગવાન મઘુસૂદનની પ્રસન્નતા માટે હંમેશા બ્રાહ્મણોને ભોજન કરાવવું, દક્ષિણા આપવી અથવા બેસનના લાડુ જેમની અંદર સોનું અથવા ચાંદી છુપાવવામાં આવે છે, દરરોજ સ્નાન કરીને બ્રાહ્મણોને આપવું જોઈએ. આ માસમાં કાળા તલોથી જ પિતૃનું તર્પણ કરવું જોઈએ.
મકરસંક્રાંતિ જેમ જ તલનું દાન આ માસમાં પણ વિશેષ મહત્વ માનવામાં આવે છે. માન્યતા અનુસાર, માઘ સ્નાન કરવા પર ભગવાન માધવ પ્રસન્ન રહે છે અને દસ સુખ, સૌભાગ્ય, ધન-સંતાન અને સ્વર્ગાદિ ઉત્તમ લોકોમાં નિવાસ અને દેવ વિમાનોમાં વિહારનો અધિકાર આપે છે. આ માઘ સ્નાન પર પુણ્યશાલી વ્યક્તિને જ કૃપા પ્રાપ્ત થાય છે. માઘ સ્નાનું સંપૂર્ણ વિધાન વૈશાખ માસના સ્નાન સમાન જ હોય છે.
માઘ પૂનમના એ ઉપાય જેમને કરવાથી ચમકી જશે તમારી કિસ્મત !
ધન સંબંધિત સમસ્યાઓના નિવારણ માટે
જો તમે ધન સંબંધિત સમસ્યાઓથી પરેશાન છો તો માઘ માસની પૂજનના દિવસે કોઈ પાત્રમાં કાચું દૂધ લઈને તેમાં થોડીક ખાંડ અને ચોખ્ખા મિક્સ કરીને આ મંત્રનું ઉચ્ચારણ કરીને ચંદ્રમાને અર્ધ્ય આપો.
”ૐ સ્ત્રાં સ્ત્રીં સ્ત્રૌં સ: ચન્દ્રમાસે નમ: ”
ધન પ્રાપ્તિ માટે માઘ પૂનમના દિવસે માતા લક્ષ્મીની પૂજા કરો અને પૂજા સ્થાન પર 11 કોડિઓ રાખીને તેમના પર હળદરથી તિલક કરો, પૂજા સંપન્ન થયા પછી તે કોડિઓને આમ જ રહેવા દો. હવે પૂનમના બીજા દિવસે કોડિઓને પૂજા સ્થાન પર ઉઠાવીને લાલ વસ્ત્રોમાં બાંધીને તમારી તિજોરી અથવા પછી જ્યાં મૂડી રાખો છો ત્યાં રાખી દો. માન્યતા છે કે આથી માતા લક્ષ્મી પ્રસન્ન થાય છે અને ઘરમાં ધનની કોઈપણ કમી જીવનભર નથી રહેતી.
પતિ-પત્નીના સંબંધને મજબૂત બનાવવા અને દાંપત્ય જીવનમાં મધુરતા લાવવા માટે માઘ પૂર્ણિમાના દિવસે વ્રત કરવા સાથે ચંદ્રોદય થયા પછી બંને પતિ-પત્નીના સંયુક્ત રૂપથી ગાયના દૂધથી ચંદ્રમાને અર્ધ્ય આપવું જોઈએ. આથી દાંપત્ય જીવનમાં ખુશહાલી રહે છે.
માઘ પૂર્ણિમાનું મહત્વ
માનવામાં આવે છે કે માઘ માસમાં દેવતા પૃથ્વી પર આવે છે અને મનુષ્ય રૂપ ધારણ કરીને પ્રયાગમાં સ્નાન, દાન અને જપ કરે છે. એટલા માટે આ દિવસ પ્રયાગમાં ગંગા સ્નાન કરવાથી સમગ્ર ઈચ્છાઓ પૂર્ણ થાય છે અને મોક્ષની પ્રાપ્તિ થાય છે. શાસ્ત્રોમાં કહેવામાં આવે છે જો માઘ પૂર્ણિમાના દિવસે પુષ્ય નક્ષત્ર હોય તો આ તિથિનું મહત્વ અત્યંત વધી જાય છે.
